Artykuł jest częścią Kodeksu Dobrych Praktyk – do pobrania https://firmaprzyjaznarodzinie.pl/
Realizowana przez pracodawcę polityka prorodzinna nie powinna ograniczać się tylko do wsparcia udzielonego pracownikowi w związku z przyjściem na świat potomstwa biologicznego, ale powinna mieć znacznie szerszy wydźwięk i obejmować swoim zakresem także dzieci przysposobione.
Adopcja dziecka niewątpliwie dla wielu rodzin wiąże się z wysokimi kosztami, zwłaszcza gdy planują przysposobienie noworodka. Dlatego wprowadzenie programu adopcyjnego do zakresu oferowanych przez pracodawcę korzyści będzie stanowić ogromny atut przy podejmowaniu decyzji o wyborze nowego miejsca zatrudnienia. Byłoby to także rzeczywiste wsparcie i ukłon w stronę pracownika, który zamierza podjąć się tak ważnej ze społecznego punktu widzenia misji, jaką jest wychowanie dziecka.
Rodzaje świadczeń mogą przybierać najróżniejsze formy. Istotne jest, aby były odpowiednio dopasowane do potrzeb rodziców decydujących się na adopcję. Przedsiębiorca może ustanowić regulamin programu adopcyjnego, który będzie obejmował wszystkich lub tylko część pracowników, w zależności m.in. od stażu zatrudnienia, wymiaru czasu pracy, formy zatrudnienia czy jakiegokolwiek innego wskaźnika. Pracodawca może zastrzec, że świadczenie adopcyjne przysługuje pracownikowi już w momencie rozpoczęcia procedury przysposobienia (w momencie poniesienia rzeczywistych wydatków z tym związanych) albo dopiero w momencie uprawomocnienia się orzeczenia o ustanowieniu przysposobienia. Niewykluczone, że przyznanie świadczenia będzie zależało od tego, czy pracownik zdecydował się na pełne, czy niepełne przysposobienie. Możliwości jest wiele i wszystko zależy od decyzji pracodawcy, przy czym warto, aby wziął on pod uwagę opinie pracowników jako osób bezpośrednio zainteresowanych tego typu korzyściami.
Oferowane przez pracodawcę świadczenia mogą przybierać różne formy.
Korzystne z perspektywy pracownika będzie opłacanie konkretnych wydatków przez przedsiębiorcę, bez wskazywania granicy kwotowej tego rodzaju wsparcia. Program może wówczas zawierać katalog opłat, które pokryje budżet pracodawcy. Innym pomysłem jest zwrot części wszystkich wydatków adopcyjnych (wyrażony procentowo). Jeżeli rodzice zdecydują się na przysposobienie dziecka z niepełnosprawnościami, firmowy regulamin zawierający zasady pomocy adopcyjnej określałby w tym przypadku większe kwoty.
Pomoc finansowana w ramach programu adopcyjnego powinna obejmować co najmniej opłaty sądowe i honoraria prawników, którzy pomogą rodzicom przejść przez całą procedurę adopcyjną. Wartościowe byłoby również objęcie programem kosztów wizyt przyszłych rodziców z dzieckiem, a także wydatków związanych z ewentualną pomocą psychologiczną, jeżeli adoptowane dziecko tego potrzebuje. Ponieważ dzieci adoptowane nierzadko są obciążone traumatycznymi przeżyciami, ogromny wsparciem może się okazać udział w warsztatach psychologicznych – zarówno dzieci, jak i rodziców.
Świadczenia z tytułu adopcji stanowią stały element wsparcia udzielanego pracownikom przez coraz większą liczbę pracodawców. Dostrzegli oni korzyści płynące z wdrożenia programu pomocy adopcyjnej, między innymi utrzymanie produktywności pracowników, zapewnienie równości świadczeń (nie tylko rodzice biologiczni będą bowiem mogli liczyć na wsparcie), a przede wszystkim bardzo pozytywny wizerunek publiczny. Podobnie jak większość świadczeń prorodzinnych wsparcie adopcyjne promuje dobrą wolę pracodawcy, który zaczyna być postrzegany jako wrażliwy na potrzeby pracowników. Ponadto na naszej szerokości geograficznej jest to wciąż tak rzadkie rozwiązanie, że będzie stanowiło wyraźną cechę charakterystyczną każdego pracodawcy, który je zastosuje.
Dodatkowym atutem wprowadzenia do polityki przedsiębiorstwa świadczeń adopcyjnych jest ich relatywnie niski koszt,, ponieważ niewielu pracowników z nich korzysta. Szansa na zbudowanie reputacji pracodawcy troszczącego się o pracowników i lokalną społeczność jest natomiast ogromna.
Rozwiązania tego rodzaju cieszą się ogromną popularnością w wielu przedsiębiorstwach międzynarodowych. Jednym z najlepiej ocenianych pod względem wsparcia udzielanego rodzicom adopcyjnym jest firma Nvidia. To amerykańskie przedsiębiorstwo komputerowe zapewnia nieograniczony zwrot kosztów adopcji, nie wyłączając kosztów opieki tymczasowej, kosztów medycznych czy opłat za naukę w domu. Aby uzyskać zwrot wydatków, należy być pracownikiem firmy w dniu, w którym koszty zostały poniesione, a także w dniu, w którym adopcja się uprawomocniła[1].
Firma Salesforce jest wyjątkowym miejscem, jeżeli chodzi o prowadzenie polityki przyjaznej rodzinie. Nic dziwnego, że w 2020 roku zyskała szóste miejsce w rankingu Fortune dotyczącym firm, dla których warto pracować[2]. Przedsiębiorstwo stworzyło słynny system wsparcia „Ohana” (po hawajsku „rodzina”) dla swoich pracowników i oferuje im niezwykle obszerny zbiór korzyści. Program pomocy w adopcji jest tylko jednym z nich. Mając na uwadze, że każda rodzina może być zbudowana inaczej, pracodawca refunduje wydatki związane z adopcją dziecka aż do 10000 dolarów, w tym między innymi opłaty sądowe, koszty podróży i zakwaterowania poza domem, preadopcyjne badania lekarskie czy koszty tymczasowej opieki zastępczej.
Przedsiębiorstwo Nielsen zajęło w ubiegłym roku 8 miejsce na liście miejsc pracy przyjaznych adopcji. W ramach prowadzonego tam programu pomocy adopcyjnej pracującym na pełny etat w USA przysługuje zwrot kosztów adopcyjnych w wysokości aż 25000 dolarów. W ramach tej kwoty mieszczą się opłaty adopcyjne, honoraria prawników, podróże czy koszty sądowe[3].
Pracownicy BAE Systems także mogą liczyć na wsparcie, w przypadku gdy postanowią adoptować dziecko. Firma podkreśla, że zdaje sobie sprawę, jak ważne jest to wydarzenie dla całej rodziny, i chce w nim uczestniczyć choćby częściowo. Czyni to, wspierając rodziców finansowo, ponieważ kwestia pieniędzy nie powinna być „barierą dla miłości”. Ich program pomocy adopcyjnej zakłada wsparcie rzędu 4000 dolarów, o które może się ubiegać każdy pracownik. Kwota ma zostać przeznaczona przede wszystkim na opłaty agencji adopcyjnej, koszty pomocy prawnej i wydatki związane z podróżami[4].
Na wzmiankę zasługuje także działalność Hasbro – jednego z największych producentów zabawek dla dzieci. Z uwagi na przedmiot działalności los dzieci jest firmie szczególnie bliski, dlatego wspiera programy filantropijne, których celem jest pomoc dzieciom w sytuacji adopcji. Przez wiele lat Hasbro znajdowało się na liście najlepszych miejsc pracy przyjaznych adopcji, prowadzonej przez fundację Dave Thomas. Przedsiębiorstwo z czasem rozszerzyło ofertę świadczeń adopcyjnych. Od 2016 roku pracownicy mają prawo do uzyskania zwrotu kosztów w wysokości do 15000 dolarów, podczas gdy uprzednio suma ta wynosiło zaledwie 6000 Oprócz tego, rodzice zastępczy mogą otrzymać 1500 dolarów na pokrycie wydatków związanych z transportem dziecka do nowego domu (czyli o 500 dolarów więcej niż wcześniej)[5].
Weronika Przebierała
[1] Adoption assistance, https://www.nvidiabenefits.com/about-your-life/adoption-assistance dostęp: 13.12.2020 r.
[2] 100 best companies to work, https://www.davethomasfoundation.org/library/2020-100-best-adoption-friendly-workplaces-list/ dostęp: 13.12.2020 r.
[3] Nielsen named 8th on best adoption friendly workplace list, https://www.nielsen.com/us/en/news-center/2019/nielsen-named-8th-on-best-adoption-friendly-workplace-list/ dostęp: 13.12.2020 r.
[4] Family friendly benefits for all types of families, https://benefits.baesystems.com/es/family-friendly-benefits-for-all-types-of-families dostęp: 13.12.2020 r.
[5] Hasbro expands adoption and foster care benefits, https://newsroom.hasbro.com/news-releases/news-release-details/hasbro-expands-adoption-and-foster-care-benefits dostęp:13.12.2020 r.
