Polityka prorodzinna w Polsce – co już zostało zrealizowane?

Dr Paweł Stasiuk

Polityka prorodzinna to zespół działań państwa, które mają na celu poprawę sytuacji rodzin. Chodzi tutaj nie tylko o wsparcie finansowe, ale i w innych obszarach życia. W wielu państwach Unii Europejskiej polityka prorodzinna stanowi realną pomoc, aczkolwiek w Polsce przez długie lata była ona traktowana po macoszemu. Od pewnego czasu widoczne są jednak istotne zmiany. W jakim stopniu odpowiadają one potrzebom polskim rodzin?

Polityka prorodzinna w Polsce

Polityka prorodzinna w Polsce przez długi czas była prowadzona w sposób zdecydowanie niewystarczający. Mianowicie była ona skoncentrowana na wsparciu finansowym polegającym na możliwości wspólnego rozliczania podatku dochodowego, świadczeniu o nazwie „becikowe” bądź udzielaniu zasiłków osobom niezamożnym. Działania te w praktyce nie sprawdzały się, ponieważ nie odpowiadały potrzebom polskich rodzin, które potrzebowały stałego wsparcia.

Wiele zmieniło się w 2015 r., kiedy to wybory parlamentarne wygrała Zjednoczona Prawica. Wówczas rząd zaczął wprowadzać rozwiązania, na które nie zdecydowały się poprzednie ekipy, czego najlepszym przykładem jest program „Rodzina 500 plus”, który oferuje miesięczne świadczenie pieniężne na każde dziecko. Dzięki temu świadczeniu rodzice uzyskali dodatkowe środki, które mogą przeznaczać na zajęcia pozalekcyjne dla dzieci, dbanie o ich zdrowie bądź wyjazdy wakacyjne. Z kolei w wielu zamożniejszych rodzinach pieniądze te są odkładane z myślą o przyszłości najmłodszych. Warto zwrócić uwagę, że przedstawiciele rządu zapowiedzieli waloryzację świadczenia od 2024 r. do kwoty 800 zł miesięcznie na każde dziecko.

Poza tym istnieją także próby poprawy dostępności przedszkoli i żłobków, polegające na uruchamianiu nowych placówek, co pozwala rodzicom, zwłaszcza matkom, na powrót do pracy po urodzeniu dziecka. Jednakże nadal istnieją wyzwania związane z dostępnością opieki dla małych dzieci, co najlepiej widać w mniejszych miastach i na wsiach.

Czy Polacy chcą mieć dzieci?

Ogólnie rzecz biorąc, Polki i Polacy wykazują silne pragnienie posiadania potomstwa. Stanowi ono odzwierciedlenie tradycyjnego podejścia do kwestii rodziny, zarówno pod względem preferowanego modelu związku (czyli małżeństwa), jak i co do aspektów dotyczących macierzyństwa i ojcostwa. Jest to również przejaw pozytywnego postrzegania rodzicielstwa przez społeczeństwo, gdzie posiadanie dziecka przynosi pełnię szczęścia, daje spełnienie życiowe i wzmacnia więzi partnerskie.

Współczesny ideał rodziny, zgodnie z opinią Polek i Polaków, to małżeństwo z dwójką dzieci. Zgodnie z raportem końcowym ze „Zbadania i określenia warunków do poprawy kondycji demograficznej Polski wraz z rekomendacjami zmian w obszarze godzenia życia zawodowego i prywatnego z wykorzystaniem środków z EFS w perspektywie finansowej 2021-2027” przygotowanego na zlecenie Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej przez ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku większość rodziców jedynaków wyraża chęć powiększenia rodziny w przyszłości. Jednakże osoby, które mają już dwoje lub troje dzieci, często nie planują kolejnych potomków. Z tego można wywnioskować, że model rodziny 2+2 (czyli kobieta, mężczyzna i dwoje dzieci) jest tym, który cieszy się największym zainteresowaniem i jest uważany za najbardziej pożądany.

Pomimo ogólnego klimatu prorodzinnego, jedna na pięć badanych osób nie zasila szeregów przyszłych rodziców. Z badań wynika, że istnieją różne czynniki wpływające na te zróżnicowane postawy prokreacyjne wśród Polek i Polaków. Oto główne czynniki, które kształtują te różnice:

• cechy społeczno-demograficzne – wiek i poziom wykształcenia mają znaczący wpływ na postawy prokreacyjne. Młodsze osoby, czyli w wieku od 18 do 24 lat, częściej wyrażają chęć posiadania pierwszego dziecka, aczkolwiek zazwyczaj są to długoterminowe plany. Młodzież stawia sobie bowiem na pierwszym miejscu cele związane z przygotowaniem do dorosłego życia i osiągnięciem stabilizacji, takie jak zdobycie wykształcenia, znalezienie mieszkania, rozwijanie swojej kariery zawodowej oraz poprawa swojej sytuacji finansowej. Dopiero w kolejnym etapie życia decydują się na rodzicielstwo;

• czynniki finansowo-bytowe – poziom dochodów, sytuacja zawodowa i mieszkaniowa również odgrywają znaczącą rolę w planach prokreacyjnych. Osoby, które stawiają na stabilność finansową i posiadają własne mieszkanie, są bardziej skłonne do rozważenia rodzicielstwa. Zabezpieczenie bytowe stanowi istotny czynnik, który wpływa na decyzję o posiadaniu dzieci;

• wewnętrzne wartości i priorytety życiowe – osobiste wartości i cele życiowe również mają wpływ na postawy prokreacyjne. Osoby kierujące się tradycyjnymi wartościami, takimi jak rodzina i wiara, częściej wyrażają chęć posiadania dzieci. Natomiast te, które bardziej cenią sobie np. rozwijanie swoich pasji i zainteresowań, skupianie się na rozwoju zawodowym czy osiąganie wysokiego statusu finansowego, mogą opóźniać lub rezygnować z rodzicielstwa;

• czynniki rodzinne – doświadczenia związane z rodziną generacyjną także wpływają na postawy prokreacyjne. Mianowicie osoby, które miały negatywne doświadczenia w swoich rodzinnym środowisku, mogą być bardziej skłonne do zrezygnowania z własnych planów dotyczących rodzicielstwa.

Decyzja o posiadaniu potomstwa jest złożoną kwestią, w której ważną rolę odgrywa poziom wykształcenia. Analiza wyników badania pokazała, że wykształcenie ma znaczący wpływ na postawy prokreacyjne Polek i Polaków. Kwestia ta przedstawia się w następujący sposób:

• im wyższe wykształcenie, tym większe ambicje rodzinne – osoby z wyższym wykształceniem mają tendencję do częstszego wyrażania chęci posiadania kolejnych dzieci. Może to wynikać z faktu, że wyższe wykształcenie często wiąże się z lepszymi możliwościami zawodowymi i finansowymi, co sprawia, że posiadanie większej rodziny wydaje się bardziej realne i osiągalne;

• młodzież z niższym wykształceniem pozostaje w niepewności – osoby z wykształceniem niższym niż średnie, które przeważnie są w wieku 18-19 lat, często nie mają jeszcze wyraźnych planów dotyczących posiadania dzieci. Może to wynikać przede wszystkim z ich młodego wieku i braku stabilizacji życiowej, co sprawia, że trudniej jest im podejmować długoterminowe decyzje życiowe;

• wpływ dochodów na postawy prokreacyjne – analiza dochodów gospodarstw domowych badanych wykazała, że osoby z wyższym wykształceniem zwykle osiągają wyższe dochody (od 6 000 do 8 000 zł brutto miesięcznie) w porównaniu do osób z niższym wykształceniem (4 000 do 6 000 zł brutto miesięcznie). To może dodatkowo tłumaczyć, dlaczego osoby z wyższym wykształceniem są bardziej skłonne do powiększania swoich rodzin.

Decyzje związane z powiększaniem rodziny są w dużej mierze zależne od sytuacji zawodowej jednostki. W tym kontekście można zauważyć następujące zależności:

• osoby zawodowo aktywne są bardziej optymistycznie nastawione do rodzicielstwa – ludzie, którzy są zatrudnieni lub studiują, wydają się bardziej otwarci na perspektywę posiadania dziecka w przyszłości. Może to wynikać z poczucia większej stabilizacji i przewidywalności w ich życiu, które dają im pewność, że będą w stanie zapewnić odpowiednie warunki do wychowania dziecka;

• brak zatrudnienia prowadzi do niepewności – osoby bezrobotne wydają się być mniej pewne co do swoich planów dotyczących posiadania dzieci. Niepewna sytuacja finansowa i zawodowa może bowiem rodzić obawy przed podejmowaniem długoterminowych zobowiązań, takich jak rodzicielstwo;

• wyważenie życia zawodowego i rodzinnego – osoby pracujące zawodowo podkreślają potrzebę lepszego łączenia pracy z życiem rodzinnym. Dojazdy do pracy, stałe godziny pracy oraz ograniczenia w dostępie do żłobków i przedszkoli mogą stanowić znaczące bariery dla osób, które chciałyby powiększyć swoją rodzinę, ale jednocześnie chcą kontynuować swoją karierę zawodową.

Sytuacja finansowo-bytowa wydaje się stanowić kluczowy czynnik wpływający na decyzje prokreacyjne Polek i Polaków, ale warto zauważyć, że wiele osób jest świadomych tych czynników i wie, co musiałoby się zmienić, aby rozważyć posiadanie potomstwa.

Osoby pracujące lub uczące się wydają się bardziej otwarte na możliwość zmiany w swoich życiowych planach związanych z prokreacją. Z drugiej strony osoby bezrobotne lub nieaktywne zawodowo często deklarują, że nic nie zmieniłoby ich decyzji w kwestii rodzicielstwa.

Najważniejszymi czynnikami wpływającymi na te decyzje są wyższe zarobki, poprawa warunków mieszkaniowych, w tym posiadanie własnego lub większego mieszkania, oraz poprawa dostępu do opieki zdrowotnej, szczególnie specjalistycznej i pediatrycznej. Istnieje także potrzeba zwiększenia dostępu do publicznej opieki zdrowotnej, ponieważ koszty prywatnych badań i wizyt często przekraczają możliwości finansowe wielu osób, nawet tych pracujących.

Brak odpowiednich warunków mieszkaniowych, konieczność mieszkania z rodzicami, trudności w wynajęciu mieszkania lub posiadanie zbyt małego lokum często stanowią główne przeszkody w podjęciu decyzji o rodzicielstwie. Dlatego konieczne jest dostarczenie odpowiednich rozwiązań w obszarze mieszkalnictwa, aby zachęcić ludzi do rozważenia posiadania dzieci.

Priorytety życiowe, wartości osobiste oraz doświadczenia rodzinne stanowią kluczowe determinanty kształtujące postawy prokreacyjne Polek i Polaków. Odnosząc się do tych aspektów, można dostrzec, że różnice w podejściu do rodzicielstwa są zrozumiałe i wynikają z indywidualnych potrzeb i życiowych celów.

Osoby, które kładą nacisk na zdobywanie dużej ilości pieniędzy, bogate życie towarzyskie, wolność lub podróżowanie, często deklarują, że nie planują mieć dzieci. Widzą one potomstwo jako czynnik ograniczający ich możliwość realizacji tych priorytetów. W ich przypadku dzieci byłyby obciążeniem finansowym lub ograniczyłyby ich wolność i niezależność.

Z drugiej strony osoby o bardziej tradycyjnych wartościach, takich jak rodzina, wiara czy Bóg, częściej wykazują skłonność do rodzicielstwa. To potwierdza znaczenie kulturowych i światopoglądowych aspektów w kształtowaniu postaw prokreacyjnych.

Również doświadczenia rodzinne, takie jak rozwody, rozstania rodziców czy brak stabilności w rodzinie generacyjnej, wpływają na podejście do rodzicielstwa. Osoby, które miały negatywne doświadczenia w swoim rodzinnym środowisku, mogą być bardziej skłonne do rezygnacji z posiadania dzieci.

Rodzaj obecnego związku również wydaje się mieć wpływ na decyzje prokreacyjne. Osoby w związku małżeńskim częściej wyrażają chęć posiadania potomstwa, co wynika z bardziej tradycyjnego podejścia do rodziny.

Dochodzi tu jeszcze kwestia liczby dzieci w rodzinie pochodzenia, która także może wpływać na postawy prokreacyjne. Mianowicie osoby mające rodzeństwo częściej wyrażają chęć posiadania dzieci, być może dlatego, że doświadczyły one korzyści płynących z bycia częścią większej rodziny.

Warto również zauważyć, że rodzice jedynaków i rodzice posiadający już jedno dziecko doświadczają odmiennych wyzwań i przeszkód związanych z rodzicielstwem. Osoby z jednym dzieckiem częściej podkreślają pragnienie niezależności i obawę przed większą odpowiedzialnością, podczas gdy rodzice z większą liczbą dzieci mogą borykać się z problemami mieszkaniowymi czy finansowymi.

Polityka prorodzinna – co zostało zrealizowane?

W latach 2015-2023 podjęto szereg inicjatyw legislacyjnych, których celem było wprowadzenie konkretnych rozwiązań prorodzinnych odpowiadających potrzebom Polaków. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć rodzinny kapitał opiekuńczy, dopłaty do pobytu dziecka w żłobku, zerową stawkę podatku dochodowego dla rodzin z co najmniej czworgiem dzieci, program „Dobry start”, program „Rodzina 500 plus”, Karta Dużej Rodziny oraz strategię demograficzną.

Rodzinny kapitał opiekuńczy

Rodzinny kapitał opiekuńczy to innowacyjne świadczenie, które stanowi istotny element inicjatywy mającej na celu poprawę sytuacji i jakości życia polskich rodzin. Jest to wsparcie kierowane do rodziców, którzy mają drugie i kolejne dziecko w rodzinie. Świadczenie to jest dostępne od miesiąca, w którym dziecko kończy 12 miesięcy życia, do miesiąca, w którym dziecko kończy 35 miesięcy życia. Maksymalna kwota przysługującego kapitału to aż 12 000 zł na jedno dziecko.

Świadczenie z rodzinnego kapitału opiekuńczego stanowi dodatkową formę wsparcia, ułatwiającą pogodzenie obowiązków rodzicielskich z pracą zawodową. Ponadto, ma przyczynić się do zmniejszenia ubóstwa wśród rodzin z dziećmi. Jest to więc inwestycja w rozwój społecznego kapitału ludzkiego i wsparcie dla rodziny.

Należy zauważyć, że rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje w dwóch wariantach – 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące lub 1 000 zł miesięcznie przez 12 miesięcy. Jednym z istotnych kryteriów jest to, że świadczenie nie jest uzależnione od dochodów rodziny.

Dopłaty do pobytu dziecka w żłobku

Dofinansowanie pobytu dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub pod opieką dziennego opiekuna stanowi istotną formę wsparcia dla rodzin, które chcą łączyć swoje obowiązki rodzicielskie z pracą zawodową. To rodzaj finansowej ulgi, którą mogą otrzymać rodzice, gdy ich dziecko uczęszcza do instytucji opieki dzień w dzień, a jednocześnie nie korzysta z rodzinnego kapitału opiekuńczego. Dofinansowanie ma charakter miesięczny i wynosi maksymalnie 400 zł na dziecko, lecz nie przewyższa kosztów, jakie rodzice ponoszą za pobyt swojego dziecka w danej instytucji.

Rozwiązanie, o którym mowa, jest dostępne dla rodziców, opiekunów prawnych i innych osób, którym sąd powierzył troskę nad dzieckiem. Środki te są przekazywane bezpośrednio na konto bankowe placówki opieki, takiej jak żłobek, klub dziecięcy lub na konto prywatnego dziennego opiekuna. Mają one na celu obniżenie opłat ponoszonych przez rodziców za opiekę nad dzieckiem, co pozwala na łatwiejsze godzenie życia zawodowego z obowiązkami rodzinnymi.

Zerowa stawka podatku dochodowego dla rodzin z co najmniej czworgiem dzieci

Zerowa stawka podatku dochodowego dla rodzin z co najmniej czworgiem dzieci to szczególne uprawnienie podatkowe, które znacząco wpływa na sytuację finansową wielodzietnych rodzin. W ramach tej ulgi podatnicy są zwolnieni od opodatkowania dochodów pochodzących z różnych źródeł, takich jak praca na etacie, umowy zlecenia, działalność gospodarcza (z wyjątkiem działalności objętej kartą podatkową), czy nawet zasiłki macierzyńskie.

Kluczowym warunkiem skorzystania z tego ulgowego przepisu podatkowego jest posiadanie co najmniej czworga dzieci, których wiek i status mają znaczenie dla ulgi. Podatnik, niezależnie od swojego stanu cywilnego, musi spełnić kryteria, które uwzględniają władzę rodzicielską, rolę opiekuna prawnego lub opiekę nad dzieckiem w ramach rodziny zastępczej. To oznacza, że rodzic, opiekun prawny lub osoba sprawująca funkcję rodziny zastępczej, która zajmuje się co najmniej czwórką dzieci, może korzystać z tej ulgi.

Dodatkowo ulga obejmuje również pełnoletnie dzieci uczące się, które nie przekroczyły 25. roku życia, oraz dzieci otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny, niezależnie od wieku. W przypadku pełnoletnich dzieci, które się uczą, ważne jest, aby nie korzystały z innych form opodatkowania lub ulg podatkowych, takich jak podatek liniowy czy opodatkowanie ryczałtem.

Jednym z kluczowych aspektów tej ulgi jest także limit dochodów, który nie może przekroczyć kwoty 85 528 zł w ciągu roku podatkowego. Oznacza to, że podatnicy korzystający z tej ulgi są zwolnieni od podatku dochodowego, dopóki ich dochody nie przekroczą tej granicy.

Program „Dobry start”

Program „Dobry Start” to inicjatywa rządowa, która stanowi inwestycję w rozwój edukacji dzieci w Polsce. Jest to wsparcie finansowe w wysokości 300 zł, które jest udzielane jednorazowo każdemu uczniowi rozpoczynającemu rok szkolny. Co istotne, program ten jest dostępny dla wszystkich rodzin, niezależnie od ich dochodów.

Świadczenie z programu „Dobry Start” jest przyznawane raz w roku na każde dziecko uczące się w szkole i jest dostępne aż do momentu ukończenia przez dziecko 20. roku życia. Dla uczniów niepełnosprawnych, którzy uczęszczają do szkoły, wsparcie to jest dostępne aż do ukończenia przez nich 24. roku życia.

Aby skorzystać z tego wsparcia, rodzice lub opiekunowie prawni dziecka muszą złożyć odpowiedni wniosek. Prawo do składania wniosków przysługuje matkom, ojcom, opiekunom prawnym dziecka, oraz opiekunom faktycznym (czyli osobom, które faktycznie zajmują się dzieckiem i wystąpiły do sądu opiekuńczego o przysposobienie dziecka). W przypadku dzieci przebywających w pieczy zastępczej wniosek może być złożony przez rodziców zastępczych, osoby prowadzące rodzinny dom dziecka lub dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej.

Program „Rodzina 500 plus”

Program „Rodzina 500 plus” to fundament wsparcia finansowego dla rodzin, który stanowi znaczący kamień milowy w polityce państwa wobec rodzin w Polsce. Rozpoczął swoje działanie w dniu 1 kwietnia 2016 r. i od tego czasu wpłynął znacząco na polepszenie sytuacji materialnej oraz wzmocnienie rodzin.

Ten rządowy program stanowi najważniejszą i najbardziej realnie odczuwalną formę pomocy finansowej oferowanej przez państwo dla rodzin, które wychowują swoje dzieci. W jego ramach przewidziane jest bowiem świadczenie wychowawcze, które wynosi 500 zł miesięcznie na każde dziecko do ukończenia 18. roku życia, niezależnie od poziomu dochodu osiąganego przez daną rodzinę.

Prawo do świadczenia wychowawczego jest ustalane na okres jednego roku, który trwa od dnia 1 czerwca do dnia 31 maja następnego roku kalendarzowego.

Karta Dużej Rodziny

Karta Dużej Rodziny to specjalny system oferujący korzyści i przywileje rodzinom wielodzietnym. Funkcjonuje zarówno w sektorze publicznym, jak i w prywatnych firmach, tworząc sieć zniżek i dodatkowych uprawnień dostępnych dla rodzin z trójką lub więcej dzieci.

Jest to narzędzie, które umożliwia posiadaczom Karty Dużej Rodziny skorzystanie z różnorodnych ulg i rabatów, zarówno w sektorze spożywczym, paliwowym, bankowym, jak i rekreacyjnym. Karta ta wspiera budżety rodzin wielodzietnych, przyczyniając się do obniżenia kosztów życia i ułatwia dostęp do różnych dóbr i usług.

Strategia demograficzna na kolejne lata

Strategia demograficzna na kolejne lata to długofalowy plan działania, którego celem jest konfrontacja z niekorzystnymi tendencjami demograficznymi, które utrudniają rozwój kraju. Stanowi ona niezwykle ważny dokument mający na celu rozwiązanie problemów związanych z niską dzietnością i dążenie do poziomu, który gwarantuje stabilność demograficzną i zastępowalność pokoleń, co jest kluczowe dla długotrwałego rozwoju narodu.

Strategia ta jest wynikiem gruntownej analizy wielu czynników wpływających na dzietność w Polsce, opartej na szerokim zakresie danych i wiedzy z różnych źródeł krajowych i międzynarodowych, takich jak artykuły naukowe, raporty i badania społeczne. W wyniku tych badań zidentyfikowano 10 kluczowych obszarów, które mają największy wpływ na decyzje dotyczące posiadania dzieci. Autorzy strategii proponują 12 konkretnych kierunków działań, które stanowią odpowiedź na te wyzwania, realizowane w ramach trzech głównych celów strategii.

Strategia demograficzna jest więc mapą kierunków, którymi Polska zamierza podążać, aby przezwyciężyć demograficzne wyzwania i zapewnić trwałą przyszłość dla swojego społeczeństwa.

Co można poprawić w polityce prorodzinnej w Polsce?

Pomimo pewnych osiągnięć polityka prorodzinna w Polsce nadal stoi przed wieloma wyzwaniami. Są to problemy, z którymi będzie musiał zmierzyć się nowy rząd.

Istnieją następujące obszary, które można i należy poprawić:

• wsparcie finansowe – istnieje realna potrzeba dostosowania wsparcia finansowego do aktualnych potrzeb rodzin. W tym kontekście należy zwrócić szczególną uwagę na problem inflacji, z którym mierzą się polskie rodziny. Z tego względu waloryzacja świadczenia z programu „Rodzina 500 plus” jest jak najbardziej krokiem w dobrą stroną;

• polityka zatrudnienia – wspieranie elastycznych form pracy i wprowadzenie rozwiązań chroniących rodziców przed degradacją i zwolnieniem w okresie po urodzeniu dziecka jest kluczowe z punktu widzenia osób, które planują rodzicielstwo. Nie bez znaczenia jest również wydłużenie okresów urlopów wypoczynkowych, rodzicielskich i wychowawczych;

• polityka mieszkaniowa – dostępność kredytów hipotecznych dla rodzin planujących dzieci i programy pomocy mieszkaniowej mogą znacząco pomóc w zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych rodzin. Dużym ułatwieniem w tym zakresie było wprowadzenie programu „Bezpieczny kredyt 2%”, z którego skorzystało wiele osób przy zakupie swojego pierwszego mieszkania. Niestety zainteresowanie tym programem przełożyło się na wzrost cen nieruchomości, co sprawiło, że zakup mieszkania – pomimo wsparcia ze strony państwa – pozostaje poza zasięgiem finansowym wielu Polaków;

• równość płci – promowanie równości płci w domu i na rynku pracy jest niezwykle istotne z punktu widzenia rodziców. Chodzi tutaj nie tylko o politykę sprzyjającą zatrudnianiu kobiet, ale także o uprawnienia urlopowe ojców, które pozwalają na budowę ich silniejszej więzi z dziećmi;

• opieka zdrowotna – wzmacnianie dostępu do opieki zdrowotnej dla kobiet w ciąży i dzieci jest kolejnym ważnym aspektem polityki prorodzinnej. W tym kontekście warto również zwrócić uwagę na dostęp do badań prenatalnych oraz uznanie przez Trybunał Konstytucyjny tzw. eugenicznej przesłanki aborcyjnej za niezgodną z Konstytucją RP. W mediach nie brakuje bowiem wypowiedzi, w myśl których wiele kobiet obawia się zajścia w ciążę ze względu na brak ewentualnej możliwości aborcji w przypadku poważnego uszkodzenia płodu.

Nowe rozwiązania do wprowadzenia do systemu prawnego

W ramach poprawy polityki prorodzinnej w Polsce warto również rozważyć nowe rozwiązania. Wśród nich wskazać należy:

• dofinansowanie kosztów opieki nad dziećmi – wprowadzenie celowego wsparcia finansowego na koszty związane z opieką nad dzieckiem, takie jak wynajęcie opiekunki, niani czy opłata żłobkowa, mogłoby być skierowane do rodzin, w których przynajmniej jeden rodzic jest aktywny zawodowo. To pomogłoby rodzicom realizować preferowany styl życia rodzinnego;

• ulgi podatkowe dla pracodawców – wprowadzenie ulg podatkowych dla pracodawców, którzy kontynuują umowę o pracę z rodzicem, który powrócił do pracy po urlopie rodzicielskim, co może pomóc w ochronie rodziców przed zwolnieniem;

• promowanie aktywności zawodowej ojców – zachęcanie ojców do korzystania z urlopów rodzicielskich i wprowadzenie dodatkowych świadczeń pieniężnych dla rodzin, w których każde z rodziców pracuje zawodowo, mogą pomóc w równiejszym podziale obowiązków w rodzinie;

• kampanie informacyjne – kampanie informacyjne dotyczące różnych aspektów życia rodzinnego, opieki zdrowotnej i prenatalnej, a także dostępnych form wsparcia, mogą zwiększyć świadomość społeczną i zmieniać postawy społeczne związane nie tylko z rodzicielstwem, ale i z uprawnieniami przysługującymi rodzicom.

Warto również kontynuować badania i monitorować skutki wprowadzanych działań, aby dostosowywać politykę prorodzinną do zmieniającej się rzeczywistości społecznej i ekonomicznej w Polsce. Jest to bowiem kluczowy krok w dążeniu do zwiększenia dzietności i poprawy sytuacji rodzin w kraju.

Należy pamiętać, że polityka prorodzinna to zagadnienie niezwykle złożone. Wymaga ono zatem stałej oceny i dostosowywania do zmieniających się potrzeb społeczeństwa. Ważne jest, aby słuchać opinii rodziców i ekspertów oraz podejmować środki, które naprawdę pomagają wspierać rodziny i zachęcają je do posiadania dzieci. Tylko wówczas Polska może skutecznie stawić czoła wyzwaniom demograficznym i zapewnić stabilny rozwój społeczeństwa.